Çölyak Hastalığının İlerleyen Yıllardaki Tedavi Yöntemleri Araştırılıyor

Çölyak hastalığı, glütenin bağırsaklarda varlığıyla tetiklenen ömür boyu süren bir otoimmün bozukluk olarak tanımlanıyor. Buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan glüten, çölyak hastalarında şişkinlik, ağrı, ishal, kabızlık, reflü ve bazen kusma gibi semptomlara yol açabiliyor. Şu anda hastalığın tek tedavisi ise glütenin diyetten tamamen çıkarılması. Ancak uzmanlara göre, glütensiz beslenme dahi her zaman çözüm olmayabiliyor.

Araştırmalar, çölyak hastalarının %90’ının HLA-DQ2.5 olarak adlandırılan bir protein taşıdığını ortaya koyuyor. Geri kalan %10’luk kısım ise HLA-DQ8 proteinine sahip. Bu proteinler, glüten peptitlerini sindirim sonrasında tanıyarak bağışıklık hücrelerini uyarıyor. Ancak yapılan çalışmalarda, bu sürecin bağırsak duvarında salgılanan bir taşıyıcı enzim aracılığıyla başladığı keşfedildi.

Araştırmacılar, genetiği değiştirilmiş farelerin bağırsak hücrelerinden fonksiyonel organoidler oluşturarak glütenin bağırsak duvarındaki etkilerini detaylı bir şekilde incelediler. Bu modeller üzerinde, sindirilmiş ve sindirilmemiş glütenin yanı sıra iltihaplı uyaranlar da test edildi.

McMaster Üniversitesi’nden biyomedikal mühendisi Tohid Didar, bu yöntemle glütene karşı gelişen tepkinin nasıl gerçekleştiğini ve bu sürecin hangi aşamalarda tetiklendiğini açık bir şekilde belirleyebildiklerini belirtti. Çalışmanın sonuçları, çölyak hastalığında bağırsak hücrelerinin sadece pasif birer kurban olmadığını, aksine glüteni bağışıklık sistemiyle tanıtan önemli bir rol üstlendiklerini gösteriyor.

Araştırmanın elde ettiği bulgular, çölyak hastalığının tedavisi için yeni hedefler belirleme olasılığını ortaya koyuyor. Ayrıca, iltihaplı mikroorganizmaların varlığının hastalık sürecini etkileyebileceği vurgulanıyor. Bu durum, ilerleyen yıllarda milyonlarca insanın glüten içeren yiyecekleri daha rahat tüketebilmesinin kapısını aralayabilir.