Afganistan’da halk, ekonomik krizin gölgesinde Ramazan Bayramı hazırlıklarına başladı.
Her yıl çatışmaların gölgesinde bayramı karşılayan Afgan halkı, bu yıl Taliban’ın ülkeyi ele geçirmesiyle bayramı huzurla geçirmek umuduyla çarşı pazarlara akın ediyor.
Savaşın yaklaşık 40 yıl devam ettiği Afganistan’da halk, zor koşullar altında geçimini sağlarken, her türlü olumsuzluğa karşı yaşama tutunmaya çalışıyor.
Bayramı öncesi alışveriş için pazarlara giden halk, imkanları ölçüsünde misafirlerine ikram etmek üzere meyve, kurabiye ve kuru yemiş satın alıyor.
Ülkenin en büyük sanayi kenti olan batıdaki Herat vilayetindeki halk pazarı, bayram alışverişi için en çok tercih edilen yerlerin başında geliyor. Ramazan Bayramı’na günler kala Afganistan halkı, ekonomik krize karşın semt pazarlarına akın ederek bayram alışverişi yaptı.
Erkeklerin alışveriş yaptığı çarşılarda, burkalı kadınların da bayram alışverişi için çocuklarına elbise ve ayakkabı beğendiği görülüyor.
Satışlarda düşüş
Herat semt pazarında kuru yemiş satan mağaza sahibi Peyman Vefa, AA muhabirine, pazarın hareketli ve kalabalık olmasına rağmen bu sene satışlarda düşüş olduğunu söyledi.
Geçen senelerde her kişinin bayram için yaklaşık 100 dolarlık kuru yemiş satın aldığını ancak bu sene ekonomik kriz nedeniyle 50 doların üzerinde çok az sayıda kişinin alışveriş yaptığını aktaran Vefa, “Bayram için insanlar az da olsa kuru yemiş satın alıyor. Çünkü bu bayram, Afganlar ve Müslümanlar için çok özel bir yere sahip.” dedi.
Kadın elbiseleri satan mağaza sahibi Ali Ahmad İbrahimi de önceki senelerde çok pahalı ve taş işleme elbiselerin satıldığını, bu sene ise Çin ve Pakistan’dan getirdikleri ucuz elbiselerin tercih edildiğini belirtti.
Bayram arifesinde pazardaki kalabalığın arttığını vurgulayan İbrahimi, “Eskisi gibi kadınlar çok pahalı elbise satın almak yerine 20 dolarlık ucuz elbiseleri tercih ediyor, bazıları onu da alamıyor. İnsanlara elbiseden daha çok bir lokma ekmek daha önemli.” ifadesini kullandı.
İbrahimi, her şeye karşın kadınların erkeklere göre daha çok bayram alışverişi yaptığını kaydetti.
Burka ve ferace satışları arttı
Taliban hükümetinin, kadınlara burka ve ferace zorunluluğu getirmesinin ardından pazarda burka ve ferace satışlarında artış yaşandı.
Herat semt pazarında burka ve ferace satan Muciburhman Suri, Taliban zorunluluğunun ardından özellikle genç kızların bu sene bayram için daha çok ferace satın aldığını anlattı.
Suri, “Burkaları ise orta yaşlı kadınlar satın alıyor. Bu sene hanımlar elbiseden daha çok burka ve ferace satın alıyor.” dedi.
Feracelerin çoğunu Herat’ta yaptırdıklarını anlatan Suri, bazılarını da özel olarak Arap ülkelerinden getirdiklerini vurguladı.
Semt pazarına bayram alışverişi için gelen 5 çocuk babası Muhammed Nesim Rızai de bu sene çocuklarına elbise alamadığını ancak az da olsa kuru yemiş satın aldığını belirtti.
Rızai, bu sene çatışmalar olmadan sakin bir ortamda bayramı karşılamaktan mutlu olduklarını dile getirdi.
Güvenlik önlemleri artırıldı
Taliban yönetimi, bayram öncesi ülke genelinde olası saldırılara karşı güvenlik önlemlerini artırdı. Özellikle başkent Kabil ve diğer büyük kentlerde kontrol noktaları sayısı artırılırken, kentlere giriş ve çıkışlarda arabalarda arama yapılıyor.
Öte yandan martta ülkenin kuzeyindeki Mezar-ı Şerif kentinde terör örgütü DEAŞ, iki önemli yere bombalı ve intihar saldırısı düzenledi. Saldırıların ilki, Taliban için önemli bir kimliğe sahip Belh Valisi Muhammed Davut Muzemmil’e yönelik gerçekleştirildi ve vali ile 2 kişi daha hayatını kaybetmişti.
Bu saldırıdan bir gün sonra da yine DEAŞ’ın Mezar-ı Şerif kentindeki İran destekli Tibyan Kültür Merkezi’ne düzenlediği bombalı saldırıda 1 kişi yaşamını yitirirken, 5 kişi ise yaralanmıştı.
Terör örgütü DEAŞ’ın 27 Mart’ta başkent Kabil’de dışişleri bakanlığı binası yakınında düzenlediği saldırıda en az 6 kişi hayatını kaybetmişti.
Bu saldırıların ardından Taliban güçleri, Mezar-ı Şerif, Herat, Nimruz kentleriyle başkent Kabil’de DEAŞ’a yönelik operasyonlarını yoğunlaştırdı.
Taliban yönetimi, operasyonlarda aralarında örgütün önemli yöneticilerinin de bulunduğu çok sayıda örgüt üyesinin öldürüldüğünü ve bazılarının da yakalandığını açıklamıştı.
Afganistan’da yaklaşık 20 yıl süren savaşın ardından ABD liderliğindeki yabancı güçlerin Afganistan’dan çekilmesi sonrası Ağustos 2021’de ülkeyi ele geçiren Taliban için en büyük güvenlik, DEAŞ tehdidi olarak ortaya çıktı.
Son 4 ayda ülke genelinde düzenlenen birçok saldırıyı üstlenen terör örgütü DEAŞ, sık sık Şii azınlığın yanı sıra Taliban mensupları ve yabancıları hedef alıyor.