CHP Genel Başkan Yardımcıları Erhan Adem, Suat Özçağdaş ve Ulaş Karasu bugün Hatay’da narenciye çiftçilerinin sorunlarını da dinledi. Hataylı narenciye üreticisi, “Ürünler yerde, dalında; maliyetler kurtarmıyor, işçi problemleri had safhada. Barınma problemimiz var burada, depremden önce yoktu ama depremden sonra barınma zorlaştı, hiç yer yok. Kira artışları fahiş rakamlara geldi. İşçiler de bu nedenlerden dolayı gelmek istemiyor, o yüzden de ürünler dalında kaldı” dedi.
CHP Genel Başkan Yardımcıları Özçağdaş, Karasu, Adem ve Hatay Milletvekili Mehmet Güzelmansur, bugün Hatay’a gitti. CHP Hatay İl Başkanı Hakan Tiryaki’nin düzenlediği program çerçevesinde şehirde inceleme yapan heyet, narenciye üreticileri ile de bir araya geldi.
Düşük fiyat ve işçi sorunu nedeniyle ürünün dalında kaldığından şikayet eden Hataylı çiftçi, şunları söyledi:
“Narenciyemizin durumu ortada. İlk önce işçilik sorunu. İşçilik sorunu çözüldükten sonra iç piyasanın durumu ve dış piyasaya ihracatımız olmadığı için -girdi maliyetlerinden dolayı diğer ülkelerle fiyat konusunda yarışamıyoruz- sonuç ortada. Ürünler yerde, dalında; maliyetler kurtarmıyor, işçi problemleri had safhada. Barınma problemimiz var burada, depremden önce yoktu ama depremden sonra barınma zorlaştı, hiç yer yok. Kira artışları fahiş rakamlara geldi. İşçiler de bu nedenlerden dolayı gelmek istemiyor, o yüzden de ürünler dalında kaldı.
“ÇKS borcu depremden dolay ertelendi; seneye ne olacak?”
İhracatçı 2 TL’ye ürün almaya çalışıyor, 1,5 liraya da iç piyasaya almaya çalışıyorlar. Maliyetimiz kilo başı en aşağı 6-7 TL bandında. İnsanların derdi şu: ‘Başımda kalmasın 1 liraya da olsa satalım.’ Çünkü seneye rekolte düşecek, ağaçlar ürün vermeyecek. İnsalarımızın da yüzde 70-80’i çiftçilikle uğraşıyor ve buna bağlı, herkesin geçim kaynağı. Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) borçları var, bunlar seneye ne yapacaklar? Bu sene depremden dolayı ertelendi ama seneye katlanarak gidecek. Sonra traktörünü, toprağını satacak. Problemler üst üste büyüyüp çiftçinin karşısına çıkıyor.”
Market raflarındaki ürünün fiyatı ile üreticinin sattığı fiyat arasındaki farka dikkat çeken diğer bir narenciye üreticisi de, “1.5-2 TL’den bahsediyoruz ama bunlar marketlerde 20-30 liradan satılıyor, bu kadar fark olmamalı. En azından bunu 10-15 liraya düşürseler millet sürümden kazanır, gelecek sene için ümit olur” dedi.
“Bir an önce kooperatifleşme yoluna gidilmeli”
CHP Genel Başkan Yardımcısı, Gölge Kabine Tarım ve Köyişleri Bakanı Erhan Adem de çiftçilerin sorunları ve bunların çözümü hakkında şöyle konuştu:
“Maalesef ürünler dalında kalmış, yere dökülmüş. Buradaki sıkıntı üretim maliyetlerinin aşırı derecede yüksek olması, buna rağmen piyasa şartlarında bir alımın olmaması. Çiftçilere mutlaka geç kalınmasına rağmen üretici bazında 3 TL’den az olmamak üzere bir destek verilmesi gerekir ki bu zarardan biraz da olsa kurtulsun. Bu ürünler dalında kalırsa gelecek yıl rekolte miktarında azalma meydana gelecek. Bu sefer de ürünün fiyatı yükselecek ve alım gücünün düşük olduğu Türkiye koşullarında vatandaşımızın ürünlere erişiminde büyük sorunlar yaşanacak. Fiyatların burada çok düşük olmasına rağmen pazarda yüksek olmasının nedeni; mazot fiyatının yani, nakliye bedelinin aşırı yüksek olması ve onun da piyasaya yansımasından dolayı. Hem hal hem de pazarcı esnafının da belli bir kar marjı koymasından dolayı fiyat aşırı yükseliyor. Gıda enflasyonunun en büyük nedenlerinden birisi; ürün yetiştirme şartlarındaki girdi maliyetlerinin aşırı derecede yüksek olması. Bunun bir an önce sübvanse edilmesi; gübrede, sulamada, elektrikte, tarım ilaçlarında mutlaka sübvansiyon uygulanması gerekir. Çiftçiye büyük bir oranda destek verilmesi gerekir. Özellikle deprem bölgesindeki çiftçilerimiz daha zor durumda. Burada işçi bulmakta zorlandılar çünkü kalacak yer ve altyapı problemleri var. Bunların da giderilip çiftçilerimizin bir an önce kurtarılması gerekiyor. Bir an önce kooperatifleşme yoluna gidilmeli. Çiftçinin alım gücünün yükselmesi kooperatiflerin kurulmasıyla hem girdi ürünlerinin maliyetini aşağı çekilmesi pazara ve tüketiciye yansıyan fiyatları aşağı çekeceği için bir an önce bu konuya el atılması gerekiyor. ÇKS’si var diye emekli çiftçiye verlimeyen 5 bin liralık destek de mutlaka verilmeli.”
